De digitale euro - Aanvulling of concurrent in het betalingsportfolio?

Op 1 november 2023 startte de Europese Centrale Bank de voorbereidende fase voor de invoering van de digitale euro. Na een onderzoeksfase van twee jaar begint nu de ontwikkeling van de benodigde infrastructuur en het platform. In deze fase wordt ook getest of de digitale euro een duurzame toekomst heeft. Over twee jaar zal de Raad van Bestuur van de centrale banken beslissen of de digitale euro wordt ingevoerd en uitgegeven.

Wat is de digitale euro?

De digitale euro zou een digitale vorm van centralebankgeld zijn, uitgegeven door de centrale banken van het eurogebied en beschikbaar voor alle burgers in het eurogebied. Het zou een aanvulling zijn op bestaande betaalmiddelen zoals bankbiljetten en munten en zou kunnen worden gebruikt voor betalingen bij verkooppunten, in e-commerce, tussen particulieren en met overheden. Het doel is om een veilige, universeel toepasbare en efficiënte vorm van digitaal centrale-bankgeld aan te bieden die digitale bedrijfsmodellen bevordert en de strategische autonomie en soevereiniteit van de Europese payments versterkt.

Wat zijn de voordelen van de digitale euro?

Ten eerste moet worden opgemerkt dat de digitale euro functies heeft die in de meeste opzichten niet verschillen van andere betaalinstrumenten. Toch wijst de ECB op fundamentele verschillen:

Voor eindklanten

1. Universeel betaalmiddel: Ter vervanging van contant geld biedt de digitale euro toegang tot digitaal geld van de centrale bank. Hierdoor kunnen burgers in hun dagelijks leven zowel fysieke als digitale vormen van geld gebruiken. Handelaren moeten verplicht worden de digitale euro te accepteren. Dit moet ervoor zorgen dat elke consument de digitale euro kan gebruiken.
2. Gratis voor basisdiensten: De digitale euro moet gratis zijn voor basisdiensten, wat hem bijzonder aantrekkelijk maakt voor eindgebruikers. Payments kan in realtime worden verwerkt zonder extra kosten.
3. Offline functionaliteit: De digitale euro moet de mogelijkheid bieden om te betalen zonder internetverbinding. Dit is vooral handig in gebieden met beperkte netwerkdekking of in situaties waar internet niet beschikbaar is. Het blijft de vraag hoe de ECB dubbele uitgaven zal voorkomen.

Voor handelaren

1. Verbeterde onderhandelingspositie: De digitale euro kan handelaren een sterkere onderhandelingspositie geven ten opzichte van andere betalingsdienstaanbieders dankzij de acceptatieplicht.
2. Hogere conversiepercentages: Als elke klant de digitale euro kan gebruiken, zouden de conversieratio's moeten stijgen.
3. Efficiënt payments: De invoering van de digitale euro kan leiden tot een verlaging van de transactiekosten. Handelaren zouden kunnen profiteren van de lagere kosten, aangezien het systeem geen kosten met zich meebrengt.
4. Onmiddellijke beschikbaarheid: Met Instant Payment hebben winkeliers onmiddellijk toegang tot hun geld. Dit verbetert de liquiditeit en maakt een efficiënter bedrijfsbeheer mogelijk.

Voor banken

1. Groot bereik: De digitale euro heeft het potentieel om een breed klantenbestand te bereiken. Banken kunnen van dit grote bereik profiteren door nieuwe klanten te winnen en bestaande relaties te versterken.
2. Lagere kosten: Aangezien het Eurosysteem door de staat wordt gefinancierd, zouden banken kunnen profiteren van een vrijstelling of verlaging van de vergoedingen voor scheme en settlement. Dit zou kunnen leiden tot een aanzienlijke verlaging van de kosten.
3. Platforms voor innovatieve ideeën: Banken hebben de mogelijkheid om nieuwe bedrijfsmodellen en diensten te ontwikkelen op basis van de digitale euro. Dit kan hun productportefeuille uitbreiden en hen helpen concurrerend te blijven.

Hoe werkt de digitale euro?

Payments met de digitale euro zou risk-vrij moeten zijn, gratis voor de consument en mogelijk in realtime. De digitale euro zou worden opgeslagen in een elektronische portemonnee, die bij een bank of tussenpersoon zou worden opgezet. Het is de bedoeling dat klanten slechts één portemonnee mogen hebben. Het geld kan direct van de lopende rekening worden omgezet in digitale euro's, met de optie van handmatig opwaarderen of een automatische opwaardeerfunctie.

Een winkelier kan daarentegen meerdere portemonnees hebben, maar mag de digitale euro's daar niet in bewaren. De limiet van nul werkdagen betekent dat de digitale euro's op dezelfde dag dat ze worden ontvangen, moeten worden overgemaakt naar de bankrekening van de winkelier.

Intermediairs spelen een centrale rol bij het creëren van waarde met de digitale euro, maar de ECB maakt gedeeltelijk aanspraak op de interface met de klant. Het is de bedoeling dat een speciale app / portemonnee wordt geleverd door de ECB zelf of door andere geautoriseerde aanbieders.

Hoe werkt het economische model van de digitale euro?

Om een evenwicht te vinden tussen passende prikkels voor banken om de digitale euro te verspreiden en beschermende maatregelen voor eindklanten, werd een compensatiemodel voorgesteld dat gebaseerd is op duidelijk gedefinieerde basisprincipes.

Gratis basisfuncties voor eindklanten

Het is de bedoeling dat banken eindgebruikers geen kosten in rekening mogen brengen voor de basisfuncties van de digitale euro. Dit zorgt ervoor dat de digitale euro gratis is voor eindklanten.

Compensatie tussen verwerver en emittent

Een vergoeding tussen acquirer en emittent die vergelijkbaar is met afwikkeling wordt overwogen. Deze vergoeding moet momenteel beperkt worden tot het niveau van vergelijkbare procedures, vergelijkbaar met debetkaarten payments.

Geen systeemkosten

In tegenstelling tot de bestaande traditionele vierpartijenmodellen zouden er voor de digitale euro geen vergoedingen worden gevraagd. Het Eurosysteem zou zijn eigen kosten dragen, wat uiteindelijk neerkomt op overheidsfinanciering van de digitale euro.

Welke gevolgen kan de digitale euro hebben voor banken?

De invoering van de digitale euro kan verschillende gevolgen hebben voor banken:

1. Nieuwe bedrijfsmodellen en diensten: Banken zouden een centrale rol spelen bij het aanbieden van de digitale euro. Ze zouden het pan-Europese platform van het Eurosysteem kunnen gebruiken als een belangrijk contactpunt voor particulieren, detailhandelaren en bedrijven en nieuwe bedrijfsmodellen en diensten kunnen ontwikkelen om hun productportefeuille uit te breiden.
2. Concurrentie met fintechs: Aangezien fintechbedrijven rechtstreeks toegang zouden kunnen krijgen tot de digitale euro, zou de concurrentie in de financiële sector kunnen toenemen en leiden tot druk op banken om hun diensten te optimaliseren en kostenefficiënter te maken. Fintechs staan bekend om hun innovatieve kracht en zouden banken kunnen dwingen om sneller te reageren op veranderingen in de markt.
3. Kannibalisatie-effecten: Aangezien de ECB plannen heeft voor een eigen app of portemonnee voor de digitale euro, die voor betalingen zou kunnen worden gebruikt, is er een risk dat bestaande betalingsmethoden zoals betalen met een fysieke girokaart of creditcard zullen worden verdrongen door de digitale euro-portemonnee. Banken zouden zich moeten aanpassen om hun bestaande betaaloplossingen concurrerend te houden en mogelijke verliezen te minimaliseren.

Welke impact kan de digitale euro hebben op winkeliers?

Voor winkeliers rijst de vraag of de digitale euro echt toegevoegde waarde zal bieden of gewoon een nieuwe kassa-knop zal worden. De ECB belooft verschillende voordelen voor gebruikers en dus ook voor winkeliers:

1. Universele acceptatie: De digitale euro zou bruikbaar zijn in alle winkelsituaties en beschikbaar zijn in de hele eurozone. Hij zou ook een breed scala aan betaalsituaties bestrijken en zeer gebruiksvriendelijk zijn. Dit zou de acceptatie en het gebruik van de digitale euro kunnen bevorderen.
2. Data bescherming en hoge veiligheid: De digitale euro biedt volledige controle over persoonsgegevens data, aangezien de verwerking van persoonsgegevens data door betalingsdienstaanbieders voor bepaalde doeleinden alleen zou zijn toegestaan met uitdrukkelijke toestemming (opt-in in plaats van opt-out) van de gebruiker. Dit zou het vertrouwen van de consument in de digitale euro kunnen versterken. Bovendien zou de digitale euro een hoger niveau van privacy bieden dan andere elektronische payments, met name voor offline payments. Dit zou een doorslaggevend argument kunnen zijn voor gebruikers die waarde hechten aan data bescherming en veiligheid.
3. Kostenefficiëntie en onmiddellijke beschikbaarheid: Door de afschaffing van de scheme fees zouden de acceptatiekosten voor handelaren lager kunnen zijn dan bij vergelijkbare procedures. Bovendien is de digitale euro bedoeld om onmiddellijke betaling mogelijk te maken, waardoor winkeliers onmiddellijk over hun geld kunnen beschikken.

Hoe zit het met de relatie tussen de digitale euro en EPI?

Het European Payment Initiative (EPI) werd gelanceerd om een gestandaardiseerd betalingssysteem in Europa te creëren. Het is een verbintenis van 14 banken uit 5 landen - Duitsland, Frankrijk, België, Nederland en Luxemburg.

De digitale euro en EPI hebben beide als doel om een gestandaardiseerd betalingssysteem in Europa te creëren. Beide bieden een eigen app of zijn geïntegreerd in apps voor banken en zijn gebaseerd op hetzelfde bedrijfsmodel. Het is moeilijk om ze van elkaar te onderscheiden, maar toch hebben ze allebei het potentieel om het bancaire ecosysteem te versterken. Het juiste netwerk van de twee is een belangrijke succesfactor. Het zal cruciaal zijn hoe banken zich aanpassen en welke strategieën ze volgen om relevant en concurrerend te blijven.

Welke toekomstperspectieven biedt de digitale euro voor retailers en banken?

Of de digitale euro een duurzame toekomst heeft, valt nog te bezien. In ieder geval case zou de invoering van de digitale euro de markt verder dynamiseren.

Merchants moeten zich daarom in een vroeg stadium voorbereiden op de toekomst en hun betalingsverkeer optimaliseren. Onderwerpen zoals betalingsorkestratie en slimme routering zijn relevant om kosten te verlagen, conversie te verhogen en de betalingsbelasting te optimaliseren.

Banken staan op hun beurt voor de uitdaging om een strategie voor betalingstransacties te ontwikkelen die voldoet aan de werkelijke behoeften van hun klanten en die het regelgevingskader gebruikt om waarde te creëren. Betalingsverkeer moet worden beschouwd als een holistische strategie om aan de vereisten van de toekomst te voldoen. De samenwerking en integratie van verschillende betalingssystemen en -methoden kan de banksector versterken en nieuwe kansen bieden.

We volgen voortdurend de marktontwikkelingen om mogelijke acties te evalueren en samen met onze klanten en partners geschikte strategieën te ontwikkelen. Alleen met een uitgebreide en toekomstgerichte strategie in de hand kunnen banken, winkeliers en eindklanten profiteren van de voordelen van de digitale euro en de uitdagingen van de moderne betaalwereld aangaan.

Welke impact heeft de digitale euro op uw bedrijf?

Ontdek in onze exclusieve workshop "NextGen Payments: Revolutie of evolutie tegen 2030?" hoe de digitale euro en de toekomstige drijfveren van digitalisering, cybersecurity en regelgeving uw bedrijfsmodellen zullen beïnvloeden en hoe u uw bedrijf toekomstbestendig kunt maken.

We horen graag van je en beantwoorden graag al je vragen.

Over Projective Group

Projective Group is opgericht in 2006 en is een toonaangevende change specialist voor de financiële dienstverlening.

We worden binnen de sector erkend als een provider van complete oplossingen, die samenwerkt met klanten in de financiële dienstverlening om oplossingen te bieden die zowel holistisch als pragmatisch zijn. We hebben ons ontwikkeld tot een betrouwbare partner voor bedrijven die willen gedijen en bloeien in een steeds veranderend landschap van financiële dienstverlening.

Over Thede Consulting

Thede Consulting, met meer dan 30 jaar ervaring, biedt adviesdiensten aan in de payments sector, zowel nationaal als internationaal. Hun team beschikt over specifieke vaardigheden die bijdragen aan collectief succes. Ze zijn gespecialiseerd in de toekomst payments, innovatieve bedrijfsmodellen en het gebruik van geavanceerde technologie om het concurrentievermogen te vergroten door middel van digitale transformatie. Bovendien is Thede Consulting sterk in het ondersteunen van haar klanten tijdens de implementatie, bijvoorbeeld het vinden van een geschikte partner voor een betaalproduct en het orkestreren van de daaropvolgende migratie.