Nieuw wetsvoorstel voor cryptotransfers raakt cryptoplatforms

Als onderdeel van haar integrale aanpak tegen witwassen en terrorisme financiering heeft de Europese Commissie vorige maand haar meest recente wetgevingsvoorstel inzake cryptodienstverlening ter goedkeuring voorgelegd aan het Europese parlement. Dit voorstel stelt nieuwe eisen en verplichtingen aan het verwerken en ontvangen van crypto-transfers. Erik van der Leer van Enigma Consulting beschrijft welke impact deze wetswijziging zal hebben op bedrijfsvoering van cryptodienstverleners in Europa.

Begin december 2021 kondigde de Europese Commissie aan dat zij haar nieuwste wetgevingsvoorstel met betrekking tot cryptodienstverlening voor zal leggen aan het Europese parlement ter goedkeuring. Dit voorstel, een herziening van de in 2015 geïntroduceerde funds transfer regelgeving, betreft een onderdeel van de integrale aanpak van de Commissie tegen witwassen en terrorismefinanciering en heeft als doel om invulling te geven aan de zogenaamde travel rule recommendation van de Financial Action Task Force.

Hoewel de Commissie nog geen formele tijdlijnen heeft vastgesteld voor de implementatie van de wetswijziging, wordt verwacht dat deze samen met het eerder aangekondigde Markets in Crypto Assets (MiCA) voorstel zal worden geïmplementeerd. Dit betekent dat aanbieders van cryptodiensten waarschijnlijk tot 2024 de tijd hebben om de noodzakelijke veranderingen door te voeren.

Nieuwe eisen voor het verrichten en ontvangen van cryptotransfers

Het voornaamste gevolg van de voorgestelde wetswijzing zal zijn dat het reguleringskader tussen betaaldienstverleners en cryptodienstverleners gelijk wordt getrokken ten aanzien van het meesturen van informatie bij het verwerken van transacties. Dit betekent dat voor cryptodienstverleners aanvullende eisen zullen gaan gelden voor het versturen van zowel crypto-transfers als fiat betalingen, voor het ontvangen van deze betalingen, alsmede voor het vasthouden en blokkeren van transacties die niet aan de gestelde eisen voldoen.

Voor het versturen van cryptotransfers, alsook fiat betalingen naar andere cryptodienstverleners, eist de wetswijzing dat cryptodienstverleners de volgende informatie-elementen mee te sturen;

1. De volledige naam van de cliënt.
2. Het accountnummer van de cliënt, indien deze cliënt een account aanhoudt bij de dienstverlener;
3. Het adres, een officieel persoonlijk identificatienummer, het identificatienummer óf de datum en plek van geboorte van de cliënt van de dienstverlener;
4. De volledige naam van de begunstigde van de transactie.
5. Het rekeningnummer van de begunstigde als de begunstigde een rekening aanhoudt bij de dienstverlener van de begunstigde.

Iedere cryptodienstverlener die een transactie ontvangt van een andere cryptodienstverlener dient daarbij te controleren of de onder element 4 en 5 beschreven informatie aanwezig en compleet is. Betalingen waarbij deze informatie, gedeeltelijk of volledig, ontbreekt kunnen niet geaccepteerd worden door een ontvangende cryptodienstverlener.

Naast deze strenge eisen biedt de wetswijziging ook een mogelijkheid om minder informatie mee te sturen. Om te kwalificeren voor deze lichtere informatieplicht moet, naast een aantal aanvullende kenmerken, de waarde van de uitgaande transfer, of de totaalwaarde van gerelateerde transfers minder zijn dan € 1.000. Indien een transactie kwalificeert onder deze lichtere informatieplicht dienen enkel de eerste twee informatie-elementen aanwezig te zijn bij een uitgaande betaling.

Ongeacht of een instelling gebruik maakt van deze lichtere informatieplicht, moet voor elke transactie de ontvangen en verzonden informatie ten minste vijf jaar worden geregistreerd en op verzoek worden overhandigd aan toezichthoudende en opsporingsinstanties.

Uitdagingen voor de industrie

De praktische implementatie van de eisen uit de wetswijziging vragen een vergaande herziening van de huidige werkwijzen van cryptodienstverleners en zullen een uitdaging vormen voor de gehele sector.

Technische uitdagingen

Een van deze uitdagingen is de gelijktrekking van het wettelijke speelveld tussen betaaldienstverleners en cryptodienstverleners, ongeacht de verschillen in de huidige betaalinfrastructuur. Naast het ontwikkelen van processen en procedures om transactie-informatie te verzamelen en te controleren, zullen cryptodienstverleners een werkwijze en infrastructuur moeten ontwikkelen waarmee deze informatie gedeeld kan worden met andere cryptodienstverleners. De wetswijziging specifieert hierbij dat alhoewel de wijze waarop de informatie verstrekt dient te worden vormvrij is, deze in ieder geval onmiddellijk en veilig gedeeld moet worden met andere cryptodienstverleners. Momenteel is een systeem dat aan deze eisen voldoet nog niet voorhanden. Daar waar betaaldienstverleners gebruik kunnen maken van het SWIFT systeem voor hun betaalstromen, bestaat een soortgelijk systeem niet voor cryptodienstverleners. Het meesturen van de vereiste informatie in de transactie zelf kan hiervoor bieden, maar dit zal vanwege de blocksize en gas fees van veel populaire blockchains praktisch niet uitvoerbaar zijn of resulteren een onacceptabele belasting van het netwerk.

Anonimiteit

Naast de praktische implementatie van de wetwijzing zal deze ook een bedreiging vormen voor de dienstverlening van partijen gericht op privacy en anonimiteit. Alhoewel de wetswijziging peer to peer transacties expliciet uitsluit, valt het aanbieden van custodian wallets en het verwerken van transacties van, en naar, deze wallets door een externe dienstverlener wel binnen de reikwijdte van de wet. Naar verwachting zal dit stevige implicaties hebben voor cryptodienstverleners gespecialiseerd in het aanbieden van anonieme wallets alsmede het versturen of collecteren van transacties met privacy coins. Deze partijen zullen, om te voldoen aan de wetswijziging, hun cliënten onderhevig moeten stellen aan KYC-processen en hun transactieverkeer van de vereiste gegevens voorzien; een verplichting die haaks staat op de privacy gerichte dienstverlening van deze partijen.

Praktische uitdagingen

De uitvoerbaarheid van de wetswijziging zal een uitdaging vormen voor alle spelers binnen de sector. De aankomende wetswijziging betreft een Europese verordening en zal daarmee gelden voor elke in een lidstaat gevestigde alsmede opererende cryptodienstverlener. Dit betekent dat niet enkel Europese spelers aan de wijziging dienen te voldoen, maar ook niet-Europese dienstverleners actief in de Europese markt. Echter, in tegenstelling tot het gebruikelijke betalingsverkeer, is het voor cryptodienstverleners onmogelijk om aan de hand van een wallet-adres vast stellen wie de uitgevende partij van dit adres is, en of deze is uitgegeven door een in Europa gevestigde of actieve dienstverlener. Alhoewel commerciële partijen hier waarschijnlijk een oplossing voor zullen bieden op termijn, zal de wetswijzing ongetwijfeld tot een aanvullende lastenverzwaring leiden voor cryptodienstverleners en de toegangsdrempel tot toetreding binnen de sector verder verhogen.

Ben je geïnteresseerd in de impact van deze wetswijziging op uw bedrijfsvoering of heeft u hulp nodig bij de compliance vereisten van uw (crypto-)bedrijf?