Onlangs publiceerde DNB haar Toezicht in beeld 2024-2025. Een terugblik op het afgelopen toezichtjaar en een blik vooruit het nieuwe jaar in. De publicatie geeft een mooi inzicht in de systematische wijze van het risicogebaseerde toezicht en de prioriteiten die DNB voor 2025 heeft opgesteld.
In dit artikel vatten wij de belangrijkste inzichten uit deze publicatie voor je samen.
Het toezicht van DNB is risicogebaseerd. Hoe hoger de impact op het vertrouwen in het financiële stelsel, hoe intensiever het toezicht. Voor zowel het prudentiële risico als integriteitrisico’s heeft DNB een impactanalyse gemaakt. De prudentiële risico’s bij banken zijn niet opgenomen in de publicatie vanwege het toezicht van de ECB.
Aan pensioenfondsen is de hoogste impact toegekend bij de prudentiële risico’s en aan beleggingsondernemingen de laagste impact. De impact van integriteitsrisico’s is bij banken en trustkantoren het hoogst en bij pensioenfondsen het laagst volgens DNB.
Naast inzicht in de impact geeft DNB inzicht in de risicoscores per sector. Gemiddeld staan de instellingen er prudentieel goed voor. De toezichthouder ziet de operationele risico’s en het marktrisico toenemen. De risicoscores op het gebied van integriteit zijn verbeterd. Dit wordt deels veroorzaakt door een aanpassing in de systematiek. De beheersing van de integriteit vraagt nog altijd veel toezichtinspanning. Vooral bij instellingen met een grote impact is dit aan de orde.
Als DNB een risicoscore te hoog vindt, dan wordt een toezichtinstrument ingezet. Het gekozen instrument is afgestemd op het risico. Bij een hogere impact of hoger risico wordt een zwaarder instrument ingezet. Die bestaan voornamelijk uit verdiepende onderzoeken of zware mitigatietrajecten die bestaan uit een risicoherstelplan en langdurige monitoring. Bij integriteitstoezicht ligt de nadruk op deze mitigatietrajecten. Dit speelt volgens DNB vooral bij trustkantoren.
Waar nodig worden handhavingsmaatregelen ingezet. In totaal zijn in 2024 over de eerste tien maanden 39 maatregelen ingezet, waarvan 20 informeel en 19 formeel (zoals boete, aanwijzing of last onder dwangsom). Wat opvalt is dat formele handhaving vooral het integriteitstoezicht betreft (16 van de 19 formele maatregelen).
De nadruk in het toezicht op banken lag op renterisico, liquiditeit en risico’s in kredietportefeuilles. Door veranderingen in de marktrentes werd beheersing van het renterisico belangrijker. Ook bleef het risicomanagement van banken met betrekking tot aflossingsvrije hypotheken een belangrijk aandachtspunt.
Thematische en verdiepende on-site onderzoeken uitgevoerd op het gebied van liquiditeit, renterisico, besturingseffectiviteit, digitale transformatie en cyberweerbaarheid.
In 2025 zal bijzondere aandacht uitgaan naar het effectief oplossen van eerdere bevindingen, zoals het herstellen van tekortkomingen in interne modellen. De nadruk in het toezicht zal komen te liggen op het geopolitieke risico en het beheersen van het kredietrisico. De ontwikkelingen op de Nederlandse huizenmarkt blijven een prioriteit, maar ook duurzaamheid, datakwaliteit, IT, cyberrisico’s blijven aandacht houden.
Hypotheken, Artificial Intelligence (AI), cyberweerbaarheid en duurzaamheid hebben in 2024 speciale aandacht gekregen in het toezicht op verzekeraars. Hypotheekportefeuilles zijn onderzocht om beter zicht te krijgen op de risico’s die verzekeraars lopen. Ook is gekeken naar de mate waarin AI wordt ingezet door verzekeraars en de cyberweerbaarheid in de keten.
In 2025 zal het toezicht zich richten op de juiste uitvoering van DORA. De berekening van de kapitaaleis met de Standaardformule en de effectiviteit van het 'systeem van governance' zullen onder de loep worden genomen. Ook zal DNB toezicht blijven houden op de gevolgen van de Wet toezicht pensioenfondsen voor verzekeraars.
Het toezicht op pensioenfondsen stond in 2024 vooral in het teken van de transitie naar een nieuw pensioenstelsel. DNB heeft inmiddels een aantal volledige invaarmeldingen en partiele beoordelingsverzoeken ontvangen en afgerond. Veel aandacht gaat uit naar guidance, dialoog, begeleiden, leren en het monitoren en bijsturen op risico’s.
Ook in 2025 zal het pensioentoezicht hoofdzakelijk in het teken staan van een soepele transitie. DNB verwacht nog veel invaarbesluiten te beoordelen, omdat het grootste deel van de pensioenfondsen per 1 januari 2026 invaart.
Naast het toezicht op de pensioentransitie zal in 2025 aandacht gegeven worden aan cyberrisico’s en duurzaamheid. Er wordt een onderzoek opgestart naar potentiële kwetsbaarheden op het vlak van integriteitsrisico’s. Andere risico’s krijgen tijdelijk minder toezichtaandacht
In 2024 publiceerde DNB de ‘Good Practices Handreiking prudentiële rapportages’ voor beleggingsondernemingen en beheerders van beleggingsinstellingen. Zij concludeerde dat de datakwaliteit nog niet op het gewenste niveau is. Komend jaar zal de aandacht blijven uitgaan naar de datakwaliteit van de door instellingen aangeleverde rapportagedata. DNB zal in 2025 ook onderzoek doen naar de berekening van het zogenaamde ‘vaste kostenvereiste’ door deze instellingen.
In 2024 zijn onderzoeken uitgevoerd naar het zeker stellen van derdengelden, cyberrisico’s en de transactiemonitoring op integriteitsrisico’s
In 2025 zal de nadruk liggen op integriteitsrisico's, informatiebeveiliging, cyberweerbaarheid, klimaat- en milieurisico's en de tenuitvoerlegging van MiCAR, DORAen PSD3.
In 2024 heeft DNB in haar toezicht aandacht besteed aan de risicobeheersing, het cliëntenonderzoek en de governance van trustkantoren.
Het cliëntenonderzoek en de bedrijfsvoering van trustkantoren blijft een belangrijk aandachtspunt in het toezicht voor 2025. Een adequate Systematische Integriteits risicoanalyse en het beschikken over een goed transactie- en integriteitsrisicoprofiel zijn andere belangrijke aandachtspunten. Trustdienstverlening zonder vergunning (inclusief opgeknipte trustdienstverlening) mag ook op scherpe aandacht van de toezichthouder rekenen.
In 2025 wordt het toezicht op cryptocurrency dienstverleners grotendeels overgedragen aan de AFM. DNB blijft onder MiCAR verantwoordelijk voor het prudentieel toezicht op aanbieders van cryptocurrency diensten en de beoordeling van houders van gekwalificeerde deelnemingen in deze aanbieders. Toezicht op compliance met de Wwft (Anti-witwaswet) en de Sanctiewet 1977 zal worden overgedragen aan de AFM, behalve voor banken en elektronischgeldinstellingen die cryptocurrency diensten aanbieden. Verder wordt DNB verantwoordelijk voor het verlenen van vergunningen aan uitgevers van stablecoins.
Wil je meer weten over hoe we je kunnen ondersteunen met risico management en compliance? Neem vandaag nog contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.
