AIFMD II - Komende wijzigingen voor beheerders van AIF's en UCITS (ICBE's)
 

In november 2023 is door de Europese Raad de compromistekst gepubliceerd van wat in de financiële sector AIFMD II wordt genoemd. Deze term is wat verwarrend, omdat het niet alleen wijzigingen voor beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen (AIF’s) bevat, maar ook voor beheerders van UCITS (in Nederland ook icbe’s gnoemd). Daarbij wordt de regelgeving niet, zoals eerder met bijvoorbeeld MiFID II, volledig herschreven en substantieel uitgebreid, maar betreft het feitelijk relatief beperkte aanpassingen van het Europese regelgevend kader voor beheerders van beleggingsinstellingen en UCITS.   

In dit nieuwsitem wordt een toelichting gegeven op de bijna definitieve richtlijn en een weergave gegeven van de belangrijkste wijzigingen die deze richtlijn met zich mee zal brengen. In latere nieuwsitems zal dieper worden ingegaan op belangrijke onderwerpen en de impact die dit heeft op beheerders van beleggingsinstellingen en UCITS.  

Achtergrond en tijdlijnen  

De AIFMD is in 2013 in werking getreden. In een in juni 2020 gepubliceerd evaluatierapport concludeerde de Europese Commissie dat de AIFMD naar behoren functioneert en de doelstellingen ervan zijn gerealiseerd. Uit reacties van marktpartijen en toezichthouders die op het rapport van de Europese Commissie mochten reageren kwam eenzelfde beeld naar voren.  

Mede gezien de algemene tevredenheid ten aanzien van de werking van de AIFMD, bevatte het op 25 november 2021 door de Europese Commissie gedane voorstel voor AIFMD II geen enorme wijzigingen van de AIFMD. Wel bevat het voorstel een groot aantal wijzigingen voor de UCITS richtlijn met als doel de gestelde eisen aan beheerders van UCITS op bepaalde onderwerpen meer in lijn te brengen met soortgelijke eisen die aan beheerders van AIF beleggingsinstellingen onder de AIFMD worden gesteld.  

Na onderhandelingen binnen de Europese Unie, is in november 2023 het compromisvoorstel gepubliceerd voor de wijzigingen van de AIFMD en de UCITS richtlijn. De verwachting is dat de definitieve Europese regelgeving in het eerste kwartaal van 2024 in het EU Publicatieblad wordt gepubliceerd.  

EU lidstaten moeten vervolgens de uit de wijzigingsrichtlijn komende aanpassingen binnen twee jaar na de officiële publicatie implementeren in nationale wetgeving. Feitelijk zullen de nieuwe regels naar verwachting dan ook niet eerder dan begin 2026 in werking treden.  

Belangrijkste wijzigingen AIFMD II 

• De toegestane nevenactiviteiten voor AIFMD beheerders worden uitgebreid met het verstrekken van leningen door de beheerde beleggingsinstellingen en het verlenen van diensten aan securitisatie SPV’s. Tevens wordt het toegestaan benchmarks te administreren en kredietservicingactiviteiten te verrichten.  

• De verplichting dat een beheerder van beleggingsinstellingen of icbe’s bij het verlenen van MiFID nevendiensten sowieso vermogensbeheerdiensten moet verlenen vervalt. Het wordt dus toegestaan om bijvoorbeeld alleen beleggingsadvies als nevendienst te verlenen.  
• Beleggingsinstellingen onder de AIFMD wordt het toegestaan kredieten verstrekken (“loan originating”), maar moeten dan wel voldoen aan eisen van de EU richtlijn inzake kredietservicers en kredietkopers (2021/2167) en aantal specifieke eisen uit de AIFMD.  
• De regels op het gebied van uitbesteding worden voor zowel beheerders van beleggingsinstellingen als beheerders van icbe’s verduidelijkt en uitgewerkt. Meer informatie met betrekking tot (voorgenomen) uitbesteding moet worden verstrekt aan de toezichthouder en ook distributie door derden die worden ingeschakeld door de beheerder wordt gezien als uitbesteding. 
• Er komt een verplichting dat bij beheerders van beleggingsinstellingen of icbe's tenminste twee bestuurders werkzaam moeten zijn en gevestigd in de EU, die full time voor de beheerder werkzaam moeten zijn en gevestigd in de EU, die full time voor de beheerder werkzaamheden verrichten. 
• In zowel AIFMD als de ICBE richtlijn worden de eisen op het gebied van liquiditeitsbeheer aangepast. Dit leidt er onder meer toe dat beheerders van open-end AIF’s en icbe’s verplicht worden te kunnen beschikken over tenminste twee liquiditeitsmanagementtools, zoals opschorting van inkoop-of uitgifte, verlenging van notice periods, redemption gates, swing prices en dergelijke.  

• Verschillende transparantieverplichtingen richting beleggers worden aangepast waardoor onder meer wijzigingen in prospectussen moeten worden aangebracht.  
• Beheerders van UCITS krijgen de (extra) verplichting om periodiek een rapportage aan toezichthouders te verstrekken aangaande de omvang van de portefeuille, de aard van de beleggingen en diverse andere zaken. Voor AIFMD beheerders bestond al een verplichting voor deze zogenoemde fondsenrapportage, maar deze zal inhoudelijk wat worden aangepast.    
• Onder bepaalde voorwaarden mag de bewaarder van een beleggingsinstelling nu ook in een andere lidstaat dan de beleggingsinstelling gevestigd zijn.
   

Conclusie  

In dit nieuwsitem is een algemeen beeld geschetst van AIFMD II, de belangrijkste wijzigingen die dit met zich meebrengt en de tijdlijnen.  

Naar verwachting zullen de EU lidstaten, waaronder Nederland, in de loop van 2024 of begin 2025 een voorstel doen voor implementatie van AIFMD II in nationale wetgeving. Voor bepaalde onderdelen zal dan pas duidelijk worden welke uitleg specifieke EU lidstaten aan de nieuwe regelgeving geven.  

In volgende nieuwsitems zullen we specifieker ingaan op bepaalde wijzigingen van AIFMD II en de implicaties hiervan voor verschillende soorten beheerders van AIF beleggingsinstellingen en UCITS. 

Voor meer informatie over dit onderwerp of andere zaken met betrekking tot de AIFMD of UCITS richtlijn kunt u terecht bij Projective Group - Risk & Compliance . Neem contact op met Projective Group - Risk & Compliance via telefoonnummer 020-4165403 of via de contactbutton.